Czy to, że warzywa i owoce z supermarketu są pozbawione smaku zwróciło już Twoją uwagę? Chcesz zaopatrywać się w produkty pełne smaku, aromatu i zdrowia? W dzisiejszym odcinku opowiadamy o tym, czym jest kooperatywa spożywcza. To odpowiedź na wiele naszych obecnych problemów. To działanie, które każdy z nas może podjąć, nie czekając na odgórne zalecenia, żeby żyć zdrowiej dzięki odżywczemu jedzeniu i kontaktowi z drugim człowiekiem.
Listen to „#013 – Kooperatywy spożywcze – co to takiego?” on Spreaker.
Czym jest kooperatywa spożywcza?
Nie ma definicji ani idealnej wizji kooperatywy spożywczej. Każda inicjatywa jest unikalna i niepowtarzalna, bo inną grupę ludzi je tworzy. Bo kooperatywa to tak na prawdę ludzie, którzy ją budują. Ważnym aspektem kooperatywy jest to, by odpowiadała na potrzeby członków kooperatywy. No i kolejna istotna rzecz – kooperatywa jest demokratyczna. Wszystko inne może być zupełnie różne w zależności od priorytetów.
Kooperatywy to grupa osób, która zorganizowała się sama i wspólnie działa nad osiągnięciem jakiegoś celu. W przypadku kooperatywy spożywczej jest to pominięcie pośredników w łańcuchu dostaw żywności. Czyli podsumowując to grupowe zakupy bezpośrednio u rolnika.
Kooperatywy powstają z potrzeby
Można powiedzieć, że wszystkie kooperatywy czyli oddolne organizowanie się ludzi w większe grupy powstają z jakiejś potrzeby. Często w historii powstawały tam, gdzie ani sektor prywatny ani rządzący nie mogli (prawdopodobnie nawet nie chcieli) pomóc.
Kiedy jakaś inicjatywa wynika z potrzeby, a nie jest narzucana przez kogoś ma wielką moc i realnie zmieniania rzeczywistości lokalnej społeczności.
Przykłady kooperatyw spożywczych, które znam
Niemieckie SoLaWi w Witzenhausen
To pierwsza kooperatywa spożywcza, jaką widziałam. Tam grupa 70 osób zaopatrywała się w warzywa i owoce z jednego gospodarstwa. Taki model to Rolnictwo Wspierane Społecznie. Każdy aspekt był zorganizowany z dużą dbałością o szczegóły. Pamiętam, że byłam pod ogromnym wrażeniem, kiedy pomagałam na gospodarstwie i podczas dostaw.
Kooperatywa Spożywcza w Gdańsku
To kooperatywa w której pracowałam. Dokładnie mówiąc miałam ją stworzyć od zera. Z pewnością nie był to udany twór, dlatego, że miejsce i forma była narzucona przez osobę, która zleciła mi pracę nad tą inicjatywą. Jednak dzięki temu doświadczeniu przekonałam się, że stworzenie kooperatywy spożywczej nie jest w cale trudnie!
Warszawska Kooperatywa „dobrze”
To jedna z większych kooperatyw w Polsce, dlatego, że działania inspirowane są jeszcze większą organizacją Park Slope. Godnym uwagi jest fakt, że to jedyna kooperatywa w Polsce prowadząca w tym momencie 2 sklepy otwarte dla wszystkich. „Dobrze” prowadzi wiele pobocznych akcji i zwiększa świadomość żywieniową mieszkańców stolicy. Spędziłam w Warszawie 3 tygodnie mieszkając u jednego z członków, w tym czasie przyglądałam się działaniom tej kooperatywy. Muszę powiedzieć, że praca sklepów jest bardzo dobrze zorganizowana i właściwie można się w nich zaopatrzyć praktycznie we wszystko. Tak sprawne działanie sklepu wynika z pracy osób zatrudnionych jak i wolontariuszy, którzy są członkami kooperatywy. To bardzo inspirująca organizacja.
Kooperatywa Grochowska w Warszawie
To z kolei najstarsza działająca kooperatywa spożywcza w Polsce. Założona została przez Anię z potrzeby karmienia swojego dziecka zdrowym i smacznym jedzeniem. Przy okazji mojej wizyty w tej kooperatywie czułam się jak na lokalnym festynie. Wszyscy się znali, rozmawiali i cieszyli się swoim towarzystwem. Przez ponad 10 lat funkcjonowania udało im się wypracować bardzo sprawny system organizowania zakupów i ich odbiorów.
Kooperatywa Żuławska Eko-box na Żuławach
To kooperatywa, w której obecnie się zaopatrujemy. Zrzeszenie rolników, którzy swoje plony sprzedają za pośrednictwem kooperatywy. Dzięki pracy kilku osób już od 5 lat mieszkańcy Żuław i Trójmiasta mogą się cieszyć świeżymi i pełnymi smaków i zdrowia produktami. Kooperatywa angażuje się w życie lokalnej społeczności i różne akcje promujące zdrowy styl życia.
Jak założyć kooperatywę spożywczą?
Podsyłam do bardzo fajnego podręcznika opracowanego przez Kooperatywę Wawelską z Krakowa. Sama tworząc kooperatywę bazowałam na wiadomościach z tego opracowania.
Jeśli chcesz założyć kooperatywę to pomyśl przede wszystkim o osobach, z którymi możesz to zrobić. Skrzyknij grupę znajomych, kilku sąsiadów czy zaproponuj takie grupowe zakupy na lokalnej grupie na Facebooku. Jeśli znajdziesz 2-3 osoby, to reszta przyjdzie z czasem 🙂
Jakie są korzyści kupowania w kooperatywie spożywczej?
- tańsze produkty niż w sklepach ze zdrową żywnością
- przede wszystkim dobrej jakości żywność (rolników wybiera się samemu)
- możliwość poznania fajnych osób o podobnych zainteresowaniach
- wsparcie lokalnej gospodarki
- mniejsze obciążenie dla środowiska
Jeśli chcesz posłuchać więcej o korzyściach płynących z kupowania zdrowej żywności to polecam zajrzeć tutaj. Zostając w tematyce zdrowego jedzenia z tego odcinka podcastu możesz się dowiedzieć gdzie można ją kupować (poza kooperatywami spożywczymi oczywiście 🙂 )
Czy jest jeszcze coś, co chcesz wiedzieć o kooperatywach spożywczych?
Daj znać w komentarzu.